De Kerstboom

‘Doen’ we dit jaar een kerstboom? Ik had er eerlijk gezegd niet zo’n zin in.

Waar komt toch die traditie vandaan dat we zodra Sint zijn hielen heeft gelicht, wij met zijn allen naar het tuincentrum, de bomenverkoper op een plein of de Appie racen om een boom in ons huis neer te zetten. We hakken hele bossen om, hangen hem vol met de meest kitscherige decoraties, lampjes, slingers en engelenhaar dat zo chemisch is dat je er over je hele lichaam jeuk van krijgt. Elk jaar laten we ons weer door winkels, televisie, tijdschriften en internet inspireren om de boom te versieren in een bepaald thema of kleur.

Er zijn lease bomen, adoptie of statiegeld bomen. Inspiratie foto’s laten zien dat je ook van sloophout, papieren sterretjes, ansichtkaarten, ijzerdraad of dooie takken een zelf kerstboom kan knutselen.

Het vreemde is, vrijwel iedereen is opgelucht als 1, 2, 3 of 4 januari de boom weer door de vuilnismannen wordt opgehaald of naar de kerstboomverbranding mag. Hoe erg we er ons ook hebben verheugd een aantal weken eerder, ineens blijkt de boom toch wel erg overheersend aanwezig te zijn en zijn we blij dat-ie weer de deur uit mag en dat de inmiddels naald verliezende sta-in-de-weg plaats mag maken voor een kamerplant.

Om mijn  argumenten kracht bij te zetten voor ‘we doen dit jaar geen boom’, deed ik een beetje research. En ik kwam tot de volgende bevindingen.

Morgen is het zover. 21 december, de kortste dag van het jaar met dus de langste nacht. Vanaf morgen worden de dagen weer langer, wordt het later donker en vroeger licht. Op naar het voorjaar. Dit heugelijke moment, voor mij in ieder geval, wordt al eeuwen lang gevierd door een boom in huis te plaatsen en deze te versieren met kaarsen en appels. De midwinterviering. Later werden daar versiersels, koekjes en snoepgoed aan toegevoegd. De kerstboom heeft dus helemaal niets met kerstmis, de kerk of de geboorte van Jesus te maken. Sterker nog, met name de Rooms Katholieke kerk heeft heel erg lang de kerstboom geweerd. Pas aan het einde van de 19^de eeuw accepteerde ook de kerk deze inmiddels uitgegroeide traditie om de spar (dus geen dennenboom) in huis te plaatsen en deze te versieren (In het Vaticaan staat overigens pas sinds 1982 een kerstboom). De boom werd het symbool voor ‘Het Licht’.

De piek daarentegen is wel weer een kerkelijk symbool. Het staat voor de ster, die de drie Wijzen uit het Oosten van verre zagen. Door deze ster te volgen kwamen zij op 6 januari bij de stal waar ze Jozef, Maria en de kribbe met Jezus aantroffen. Daarom is het belangrijk dat de boom mét piek wel tot die dag blijft staan. Maar de kerststal onder de boom te plaatsen is grote onzin. Voor zover ik weet groeien er in Bethlehem geen sparren.

Heb ik mij onder druk laten zetten door het thuisfront of de commercie? ‘Nee’. Heb ik mij laten verleiden door het thuisfront of de commercie? ‘Ja’. En hoe! Met wel vier bomen(tjes). Met lichtjes.